Vòng quay hàng tồn kho là gì? Công thức tính vòng quay hàng tồn kho

Mục lục [Ẩn]

Trong lĩnh vực quản lý kho, "vòng quay hàng tồn kho" là một khái niệm quan trọng mà mọi nhà quản lý cần nắm vững để tối ưu hóa hoạt động của kho bãi. Vòng quay hàng tồn kho không chỉ giúp xác định hiệu suất lưu chuyển hàng hóa mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về khả năng quản lý hàng tồn kho của công ty. Hiểu rõ và áp dụng hiệu quả vòng quay hàng tồn kho giúp giảm thiểu chi phí, tối ưu hóa không gian lưu trữ và cải thiện dòng tiền. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào khái niệm "vòng quay hàng tồn kho", tầm quan trọng và cách thức áp dụng trong thực tế quản lý kho.

Hàng tồn kho là gì?

Hàng tồn kho (Inventory) là tập hợp tất cả các hàng hóa, nguyên vật liệu, sản phẩm đang trong quá trình sản xuất và thành phẩm mà một doanh nghiệp dự trữ để sử dụng trong hoạt động sản xuất hoặc để bán lại. Hàng tồn kho là một phần quan trọng của tài sản lưu động và có vai trò thiết yếu trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Các loại hàng tồn kho chính phổ biến:

• Nguyên vật liệu (Raw Materials): Bao gồm các nguyên liệu thô hoặc các bộ phận cần thiết để sản xuất ra sản phẩm hoàn chỉnh.
• Thành phẩm (Finished Goods): Hàng hóa đã được sản xuất hoàn thiện, sẵn sàng để bán tới tay người tiêu dùng.
• Hàng hóa đang trong quá trình sản xuất (Work-in-Process): Là những sản phẩm đang trong quá trình sản xuất, chưa hoàn thiện.
• Hàng hóa để bán lại: Là các sản phẩm mà doanh nghiệp mua vào để bán lại, không cần qua quá trình sản xuất.

Hàng tồn kho quan trọng vì nó đảm bảo công ty có đủ nguyên vật liệu để sản xuất hiệu quả, giúp giảm biến động về giá sản phẩm hoàn thiện, giúp doanh nghiệp đảm bảo hoạt động kinh doanh phân phối sản phẩm tới khách hàng cũng như cung cấp dữ liệu quan trọng cho chiến lược kinh doanh.

Việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, điển hình như:

• Tối ưu hóa chi phí: Giảm chi phí lưu kho, chi phí hỏng hóc, lỗi thời và hết hạn của hàng hóa.
• Nâng cao dịch vụ khách hàng: Đảm bảo có đủ hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của khách hàng nhanh chóng.
• Tăng khả năng thanh toán: Doanh nghiệp thu hồi vốn nhanh hơn từ việc bán hàng tồn kho, đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ.
• Giảm thiểu rủi ro: Hạn chế rủi ro thiếu hụt hàng hóa, giúp doanh nghiệp ứng phó tốt hơn với biến động thị trường.
• Đối phó tốt hơn với các biến động: Quản lý tồn kho hiệu quả giúp doanh nghiệp ít chịu ảnh hưởng bởi các biến động như giá nguyên vật liệu tăng, thiếu hụt nguyên vật liệu, nhà cung ứng chậm giao hàng,…
• Hỗ trợ chiến lược kinh doanh: Cung cấp dữ liệu chính xác về tình trạng hàng tồn kho, hỗ trợ quyết định chiến lược và lập kế hoạch sản xuất, bán hàng.

Hàng tồn kho đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và tăng lợi nhuận.

Vòng quay hàng tồn kho là gì ?

Vòng quay hàng tồn kho là một chỉ số tài chính quan trọng, đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong hoạt động quản lý hàng tồn kho. Nó thể hiện mức độ nhanh chóng mà doanh nghiệp luân chuyển hàng hóa từ kho sang bán cho khách hàng, từ đó thu hồi vốn và gia tăng lợi nhuận.

Vòng quay hàng tồn kho cũng là chỉ tiêu đo lường tốc độ bán hàng của doanh nghiệp, cho phép xác định mức độ dự trữ hàng tồn kho hợp lý để chủ động trong sản xuất và tiêu thụ. Điều này giúp doanh nghiệp không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Cân bằng lượng hàng tồn kho hợp lý là một thách thức tại nhiều doanh nghiệp. Lượng hàng tồn kho quá lớn đồng nghĩa với việc vốn bị tồn đọng cao, trong khi lượng hàng tồn kho quá thấp có thể không đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường, gây gián đoạn quy trình sản xuất và phân phối. Do đó, việc tìm ra giải pháp cho vấn đề này là cần thiết, và chỉ số vòng quay hàng tồn kho chính là chìa khóa để thực hiện điều đó.

Tham khảo bài viết: cách vẽ quy trình sản xuất

Công thức tính vòng quay hàng tồn kho

Vòng quay hàng tồn kho là một tỷ số tài chính quan trọng, được sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong việc quản lý hàng tồn kho.

Công thức tính:

Vòng quay hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán (hoặc Doanh thu) / Giá trị hàng tồn kho bình quân

Trong đó:

• Giá vốn hàng bán: Là giá trị của hàng hóa đã bán trong kỳ báo cáo.
• Doanh thu: Là tổng doanh thu bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo.
• Giá trị hàng tồn kho bình quân: Là giá trị trung bình của hàng tồn kho đầu kỳ và hàng tồn kho cuối kỳ.

Cách tính giá trị hàng tồn kho bình quân:

Giá trị hàng tồn kho bình quân = (Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ + Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ) / 2

Ví dụ:

Giả sử doanh nghiệp A có giá vốn hàng bán trong năm 2023 là 100 tỷ đồng, giá trị hàng tồn kho đầu kỳ là 20 tỷ đồng và giá trị hàng tồn kho cuối kỳ là 30 tỷ đồng. Vậy vòng quay hàng tồn kho của doanh nghiệp A trong năm 2023 là:

Vòng quay hàng tồn kho = 100 tỷ đồng / ((20 tỷ đồng + 30 tỷ đồng) / 2) = 100 tỷ đồng / 25 tỷ đồng = 4 vòng/năm

Ý nghĩa vòng quay hàng tồn kho

• Vòng quay cao: Thể hiện hiệu quả sử dụng vốn tốt, hàng hóa lưu thông nhanh, ít tồn kho, giảm chi phí lưu kho. Doanh nghiệp thu hồi vốn nhanh hơn, khả năng thanh toán cao hơn.
• Vòng quay thấp: Thể hiện hiệu quả sử dụng vốn thấp, hàng hóa lưu thông chậm, tồn kho cao, chi phí lưu kho lớn. Doanh nghiệp thu hồi vốn chậm hơn, khả năng thanh toán thấp hơn.

Dự trữ quá nhiều hàng tồn kho sẽ gây ứ đọng vốn, gia tăng chi phí bảo quản và dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn thấp. Bên cạnh đó, thời gian lưu kho dài có thể ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng một số loại hàng tồn kho (nhất là với hàng thực phẩm, tươi sống). Ngược lại mức dự trữ quá thấp sẽ gây ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất và tiêu thụ của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp tới lợi nhuận doanh nghiệp. Do vậy, việc phân tích hàng tồn kho cũng như vòng quay hàng tồn kho là vô cùng quan trọng để đánh giá tính hợp lý trong công tác dự trữ, tính liên tục của sản xuất kinh doanh, nhờ đó, doanh nghiệp cải thiện khả năng quản trị hàng tồn kho.

Để quản trị tốt và nâng cao hiệu quả hoạt động, doanh nghiệp cần theo dõi vòng quay hàng tồn kho của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian, so sánh với đối thủ, với trung bình ngành để tìm ra mức giá trị tối ưu.

Lưu ý:

• Vòng quay hàng tồn kho cần được so sánh với mức trung bình ngành, đối thủ cạnh tranh để đánh giá hiệu quả.
• Doanh nghiệp cần theo dõi và điều chỉnh vòng quay hàng tồn kho hợp lý để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.

Các yếu tố ảnh hưởng tới vòng quay hàng tồn kho

Vòng quay hàng tồn kho của doanh nghiệp có nhiều yếu tố tác động, bao gồm:

Ngành nghề kinh doanh

• Ngành hàng tiêu dùng: Nhu cầu tiêu dùng cao, hàng hóa lưu thông nhanh, vòng quay hàng tồn kho thường cao hơn. Ví dụ: thực phẩm, đồ uống, hàng gia dụng,...
• Ngành hàng vốn: Nhu cầu đầu tư thấp hơn, hàng hóa lưu thông chậm, vòng quay hàng tồn kho thường thấp hơn. Ví dụ: máy móc thiết bị, bất động sản,...

Chính sách quản lý hàng tồn kho của doanh nghiệp

• Chiến lược dự trữ hàng hóa: Doanh nghiệp cần dự trữ lượng hàng hóa phù hợp với nhu cầu thị trường để tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho.
• Phương pháp kiểm soát hàng tồn kho: Việc áp dụng các phương pháp kiểm soát hàng tồn kho hiệu quả như FIFO, LIFO,... giúp doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả hơn.

Nhu cầu thị trường

• Nhu cầu thị trường cao dẫn đến doanh số bán hàng tăng, hàng hóa lưu thông nhanh, vòng quay hàng tồn kho cao hơn.
• Nhu cầu thị trường thấp dẫn đến doanh số bán hàng giảm, hàng hóa lưu thông chậm, vòng quay hàng tồn kho thấp hơn.

Khả năng thanh toán của khách hàng

• Khách hàng thanh toán nhanh thúc đẩy doanh nghiệp thu hồi vốn nhanh hơn, dẫn đến vòng quay hàng tồn kho cao hơn.
• Khách hàng thanh toán chậm khiến doanh nghiệp thu hồi vốn chậm hơn, dẫn đến vòng quay hàng tồn kho thấp hơn.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho như:

• Chiến lược giá bán của doanh nghiệp.
• Hiệu quả hoạt động của bộ phận marketing và bán hàng.
• Năng lực quản lý chuỗi cung ứng của doanh nghiệp.
• Các yếu tố vĩ mô như: tình hình kinh tế, chính sách tiền tệ,...

Doanh nghiệp cần theo dõi và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho một cách thường xuyên. Có chính sách quản lý hàng tồn kho phù hợp với đặc thù ngành nghề kinh doanh và tình hình thị trường. Điều chỉnh chiến lược dự trữ hàng hóa, phương pháp kiểm soát hàng tồn kho để tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tăng lợi nhuận.

Mức độ vòng quay hàng tồn kho hợp lý

• Ngành nghề kinh doanh: Ngành hàng tiêu dùng thường có mức vòng quay cao hơn so với ngành hàng vốn do nhu cầu tiêu dùng cao, hàng hóa lưu thông nhanh.
  (Ví dụ: Ngành bán lẻ thực phẩm có thể có vòng quay 30 vòng/năm, trong khi ngành sản xuất máy móc thiết bị chỉ có 5 vòng/năm.)
• Mô hình kinh doanh: Doanh nghiệp bán hàng trực tiếp đến khách hàng thường có vòng quay cao hơn so với doanh nghiệp bán qua đại lý. Doanh nghiệp có nhiều cửa hàng bán lẻ có thể có vòng quay cao hơn so với doanh nghiệp bán hàng trực tuyến.
• Chiến lược của doanh nghiệp: Doanh nghiệp tập trung vào tốc độ tăng trưởng có thể chấp nhận mức tồn kho cao hơn để đáp ứng nhu cầu thị trường, dẫn đến vòng quay thấp hơn. Doanh nghiệp tập trung vào hiệu quả sử dụng vốn sẽ cố gắng giảm thiểu tồn kho, dẫn đến vòng quay cao hơn.

• Mức trung bình ngành có thể được tham khảo từ các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp cùng ngành hoặc từ các tổ chức nghiên cứu thị trường.
• So sánh với đối thủ cạnh tranh giúp doanh nghiệp xác định vị trí của mình trong ngành và có biện pháp cải thiện nếu cần thiết.
• Doanh nghiệp cần theo dõi vòng quay hàng tồn kho một cách thường xuyên để đánh giá hiệu quả quản lý hàng tồn kho.
• Có thể sử dụng các phần mềm quản lý hàng tồn kho để theo dõi số lượng hàng hóa, giá trị hàng tồn kho và vòng quay hàng tồn kho.
• Dựa trên kết quả theo dõi, doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược quản lý hàng tồn kho để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn.

Ví dụ:

Công ty A là doanh nghiệp bán lẻ thực phẩm có vòng quay hàng tồn kho là 20 vòng/năm. So với mức trung bình ngành là 25 vòng/năm, công ty A cần cải thiện hiệu quả quản lý hàng tồn kho để giảm chi phí lưu kho và tăng lợi nhuận.

Công ty B là doanh nghiệp sản xuất máy móc thiết bị có vòng quay hàng tồn kho là 4 vòng/năm. Mức vòng quay này phù hợp với mức trung bình ngành và chiến lược tập trung vào hiệu quả sử dụng vốn của công ty.

Mức độ vòng quay hàng tồn kho hợp lý phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Doanh nghiệp cần theo dõi, phân tích và điều chỉnh vòng quay hàng tồn kho phù hợp để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn, giảm chi phí và tăng lợi nhuận.

Vòng quay hàng tồn kho - Chìa khóa cho hiệu quả quản lý tài sản lưu động

Vòng quay hàng tồn kho đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá hiệu quả quản lý tài sản lưu động của doanh nghiệp. Nó thể hiện khả năng của doanh nghiệp trong việc sử dụng vốn để đầu tư vào hàng tồn kho và thu hồi vốn từ việc bán hàng.

Vì sao vòng quay hàng tồn kho quan trọng?

• Hiệu quả sử dụng vốn: Vòng quay cao cho thấy doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả, hàng hóa lưu thông nhanh, giảm chi phí lưu kho và thu hồi vốn nhanh hơn.
• Khả năng thanh toán: Doanh nghiệp có khả năng thanh toán cao hơn khi thu hồi vốn từ bán hàng nhanh chóng.
• Năng lực cạnh tranh: Vòng quay cao giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu thị trường tốt hơn, tăng khả năng cạnh tranh so với đối thủ.
• Lợi nhuận: Sử dụng vốn hiệu quả góp phần gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Làm thế nào để tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho?

• Theo dõi và phân tích: Doanh nghiệp cần theo dõi vòng quay hàng tồn kho thường xuyên, so sánh với mức trung bình ngành và đối thủ cạnh tranh để đánh giá hiệu quả.
• Quản lý hàng tồn kho hiệu quả: Áp dụng các phương pháp quản lý hàng tồn kho khoa học như FIFO, LIFO, ABC,... để tối ưu hóa lượng hàng tồn kho, giảm thiểu rủi ro và chi phí.
• Dự báo nhu cầu chính xác: Dự báo nhu cầu thị trường chính xác giúp doanh nghiệp điều chỉnh lượng hàng tồn kho phù hợp, tránh tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa.
• Tăng tốc độ bán hàng: Triển khai các chiến lược marketing hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng để thúc đẩy doanh số bán hàng, tăng vòng quay.
• Hợp tác với nhà cung cấp: Xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp để đảm bảo nguồn cung hàng hóa ổn định, giảm thời gian giao hàng và chi phí lưu kho.

Vòng quay hàng tồn kho là thước đo quan trọng cho hiệu quả quản lý tài sản lưu động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần theo dõi, phân tích và điều chỉnh vòng quay hàng tồn kho hợp lý để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn, giảm chi phí, nâng cao khả năng sinh lời và củng cố vị thế cạnh tranh trên thị trường.

Khóa học quản lý kho chuyên nghiệp

Quản lý kho là công việc đòi hỏi nhiều kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế, đặc biệt khi nói đến việc kiểm soát vòng quay hàng tồn kho. Để đảm bảo vòng quay hàng tồn kho diễn ra hiệu quả, bạn cần nắm vững các nguyên tắc về quản lý hàng tồn kho, từ quy trình nhập và xuất hàng, kiểm soát chất lượng, đến tối ưu hóa không gian lưu trữ. Kỹ năng phân tích dữ liệu cũng là yếu tố quan trọng giúp bạn theo dõi và điều chỉnh vòng quay hàng tồn kho một cách tối ưu. Kinh nghiệm thực tế sẽ giúp bạn xử lý nhanh chóng các tình huống phát sinh, đảm bảo vòng quay hàng tồn kho luôn duy trì ở mức ổn định, từ đó góp phần nâng cao hiệu suất làm việc và giảm thiểu rủi ro.

Hiểu được nhu cầu của doanh nghiệp và yêu cầu khắt khe của vị trí quản lý kho, Viện IRTC đã thiết kế và thường xuyên tổ chức các khóa học quản lý kho chuyên nghiệp. Khóa học được xây dựng hướng tới việc giúp học viên sẵn sàng đối diện các thách thức trong quản lý kho hiện đại, đồng thời nâng cao hiệu suất và tối ưu hóa quy trình lưu trữ cho doanh nghiệp.

Đồng hành cùng quý học viên sẽ là đội ngũ chuyên gia dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý kho bãi. Với sự đào tạo của các chuyên gia về quản lý kho, quý học viên sẽ được đào tạo bài bản và chuyên nghiệp có thể đáp ứng các hạng mục công việc tại doanh nghiệp.

Vòng quay hàng tồn kho đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa quy trình quản lý kho, giúp doanh nghiệp giảm thiểu lãng phí, tối đa hóa không gian lưu trữ và duy trì hoạt động liên tục. Bằng cách nắm vững các kỹ thuật quản lý vòng quay hàng tồn kho, các nhà quản lý không chỉ đảm bảo hiệu quả vận hành mà còn góp phần gia tăng lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Hi vọng những chia sẻ vừa rồi đã giúp bạn đọc có thể hiểu thêm về vòng quay hàng tồn kho. Để được tư vấn thêm các khóa học có liên quan tới quản trị kho, đừng ngần ngại liên hệ tới IRTC qua hotline 0902 419 079.