Vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt? Cách tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho

Mục lục [Ẩn]

Trong quản lý doanh nghiệp, vòng quay hàng tồn kho là một trong những chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả vận hành và khả năng sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp đều hướng tới một mức vòng quay hàng tồn kho lý tưởng để đạt hiệu quả tối ưu. Bài viết này sẽ phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho và đưa ra những gợi ý giúp bạn đọc có thể tự trả lời câu hỏi “vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt” cho lĩnh vực của mình.

Mục Tiêu Của Doanh Nghiệp Khi Quản Lý Hàng Tồn Kho

Mục tiêu của doanh nghiệp khi quản lý hàng tồn kho là duy trì một lượng hàng hóa vừa đủ để đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách kịp thời, đồng thời tối ưu hóa chi phí liên quan đến hàng tồn kho. Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần cân bằng giữa các yếu tố sau:

• Mức độ dịch vụ khách hàng: Doanh nghiệp cần đảm bảo luôn có sẵn hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà không gây ra tình trạng thiếu hàng hoặc chậm trễ trong giao hàng. Điều này giúp duy trì uy tín và sự hài lòng của khách hàng, từ đó thúc đẩy sự trung thành và tăng trưởng doanh thu.
• Chi phí hàng tồn kho: Quản lý hàng tồn kho hiệu quả giúp doanh nghiệp giảm thiểu các chi phí liên quan như chi phí lưu kho, bảo hiểm, hao hụt, và khấu hao. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần có kế hoạch dự báo nhu cầu chính xác và hệ thống quản lý tồn kho hiệu quả để tránh tình trạng tồn kho quá mức hoặc không đủ hàng.
• Chi phí thiếu hàng: Nếu mức hàng tồn kho quá thấp, doanh nghiệp có thể gặp tình trạng không đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng, dẫn đến mất cơ hội bán hàng và ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của doanh nghiệp.

Việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định trong hoạt động kinh doanh, tối ưu hóa nguồn lực và gia tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Cách Tính Vòng Quay Hàng Tồn Kho

Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover) là một chỉ số tài chính cho biết số lần hàng tồn kho của doanh nghiệp được bán ra hoặc sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Công thức tính vòng quay hàng tồn kho như sau:

Công thức tính vòng quay hàng tồn kho

Vòng quay hàng tồn kho = giá vốn hàng bán / giá trị hàng tồn kho bình quân 

Trong đó:

• Giá vốn hàng bán (COGS - Cost of Goods Sold): Là tổng chi phí để sản xuất hoặc mua hàng hóa mà doanh nghiệp đã bán trong kỳ.
• Giá trị hàng tồn kho bình quân: Là giá trị trung bình của hàng tồn kho trong một kỳ, được tính bằng cách lấy giá trị hàng tồn kho đầu kỳ cộng giá trị hàng tồn kho cuối kỳ, sau đó chia đôi

Giá trị hàng tồn kho bình quân = (Hàng tồn kho đầu kỳ + Hàng tồn kho cuối kỳ) / 2

Làm Thế Nào Để Tối Ưu Hóa Vòng Quay Hàng Tồn Kho?

Để tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho, doanh nghiệp có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Nâng cao độ chính xác của dự báo: Việc phân tích dữ liệu bán hàng, xu hướng thị trường và yếu tố mùa vụ có thể giúp doanh nghiệp giảm thiểu tình trạng hàng tồn kho dư thừa hoặc thiếu hụt, từ đó nâng cao hiệu quả quay vòng hàng hóa.
• Quản lý chặt chẽ quá trình nhập xuất kho: Sử dụng phần mềm quản lý kho chuyên nghiệp giúp theo dõi chi tiết quá trình nhập, xuất và tình hình tồn kho theo thời gian thực,kiểm soát tốt lượng hàng trong kho,hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và chính xác.
• Áp dụng các phương pháp quản lý hàng tồn kho tiên tiến: Các phương pháp như Just-in-Time (JIT) và Kanban giúp tối ưu hóa lượng hàng tồn kho bằng cách chỉ duy trì mức tồn kho tối thiểu cần thiết cho hoạt động sản xuất và bán hàng.
• Xây dựng mối quan hệ tốt với nhà cung cấp: Đảm bảo có được sự hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp để họ có thể đáp ứng nhu cầu hàng hóa của doanh nghiệp một cách nhanh chóng và ổn định, giảm thiểu rủi ro thiếu hàng hoặc dự trữ hàng tồn quá mức.
• Phân tích và đánh giá hiệu quả của các chương trình khuyến mãi: Doanh nghiệp cần đánh giá kỹ lưỡng hiệu quả của từng chương trình khuyến mãi để điều chỉnh lượng hàng tồn kho hợp lý, tránh tình trạng dư thừa hàng sau khi chương trình kết thúc.

Bằng cách thực hiện các biện pháp trên, doanh nghiệp có thể cải thiện vòng quay hàng tồn kho, tối ưu hóa chi phí và tăng cường hiệu quả kinh doanh.

Mức vòng quay hàng tồn kho lý tưởng

Mức vòng quay hàng tồn kho lý tưởng sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm:

• Ngành nghề kinh doanh: Mỗi ngành hàng có đặc điểm tiêu thụ và vòng đời sản phẩm riêng. Ví dụ, ngành thời trang thường có vòng quay hàng tồn kho nhanh hơn do xu hướng thay đổi nhanh chóng, trong khi ngành điện tử, với sản phẩm có giá trị cao và vòng đời dài hơn, có thể chấp nhận vòng quay chậm hơn.
• Quy mô doanh nghiệp: Các doanh nghiệp lớn thường có hệ thống quản lý và dự báo nhu cầu tốt hơn, cho phép họ duy trì lượng hàng tồn kho thấp hơn mà vẫn đáp ứng được nhu cầu thị trường. Ngược lại, doanh nghiệp nhỏ có thể gặp khó khăn trong việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả và thường phải duy trì mức dự trữ cao hơn để tránh thiếu hàng.
• Mùa vụ: Đối với những doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm mang tính chất thời vụ, vòng quay hàng tồn kho sẽ biến động lớn theo từng giai đoạn trong năm. Vào mùa cao điểm, vòng quay có thể rất nhanh, trong khi mùa thấp điểm, lượng hàng tồn kho có thể tăng cao do nhu cầu tiêu thụ giảm.
• Chiến lược kinh doanh: Mỗi doanh nghiệp có chiến lược quản lý hàng tồn kho khác nhau. Một số công ty có thể chấp nhận mức hàng tồn kho cao để đảm bảo luôn sẵn hàng phục vụ khách hàng và giữ thị phần. Trong khi đó, một số doanh nghiệp khác ưu tiên tối ưu hóa chi phí và giảm thiểu hàng tồn kho để tránh tình trạng ứ đọng vốn và giảm chi phí lưu kho.

Do đó, để xác định vòng quay hàng tồn kho "tốt" cho một doanh nghiệp cụ thể, cần phân tích kỹ lưỡng các yếu tố trên và điều chỉnh chiến lược tồn kho sao cho phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp đó.

Một số mức vòng quay hàng tồn kho phù hợp theo ngành

Tuy vòng quay hàng tồn kho phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng quý bạn đọc có thể tham khảo một số mức vòng quay hàng tồn kho phù hợp với một số ngành nhất định:

• Ngành bán lẻ (đặc biệt là ngành hàng tiêu dùng nhanh): thường có tỉ lệ vòng quay hàng tồn kho cao, từ 8 – 12/ năm hoặc thậm chí hơn.
• Ngành thực phẩm và đồ uống: thường từ 10 – 20/ năm hoặc cao hơn.
• Ngành công nghệ và đồ điện tử: thường từ 6 – 12/ năm.
• Ngành sản xuất và lắp ráp: thường giao động từ 4 – 8/ năm.
• Ngành dược phẩm: thường dao động từ 2 – 6 lần/ năm
• Ngành công nghiệp ôtô: thường từ 3 – 7 lần/ năm
• Ngành thời trang: thường từ 4 – 7 lần / năm

Từng doanh nghiệp trong ngành có thể có sự điều chỉnh khác nhau tùy theo chiến lược kinh doanh và quản lý chuỗi cung ứng của mình.

Cách xác định vòng quay hàng tồn kho phù hợp

Để xác định chỉ số vòng quay hàng tồn kho phù hợp cho doanh nghiệp, doanh nghiệp có thể tham khảo qua những bước sau:

• Phân tích đặc thù ngành: Tìm hiểu chỉ số vòng quay trung bình của ngành, các doanh nghiệp tương đồng về quy mô và mô hình.
• Xem xét nhu cầu và tính chất sản phẩm:
  • Tính thời vụ: Sản phẩm có tính thời vụ, xu hướng ngắn, thời gian tiêu thụ ngắn nên có vòng quay hàng tồn kho cao để giảm tồn kho cuối kỳ.
  • Hạn sử dụng và tính lỗi lời: Những sản phẩm có hạn sử dụng ngắn (thực phẩm) hoặc nhanh chóng lỗi thời (đồ công nghệ, thời trang) nên có vòng quay hàng tồn kho cao.
  • Yêu cầu lưu kho: Những sản phẩm yêu cầu điều kiện lưu kho đặc biệt (bảo quản lạnh, bảo quản kín) nên có vòng quay hàng tồn kho cao để giúp giảm chi phí lưu kho.
• Khả năng cung ứng từ nhà cung cấp: Cần tiến hành đánh giá nhà cung cấp, nếu nhà cung cấp có khả năng cung cấp sản phẩm nhanh và đáng tin cậy thì doanh nghiệp có thể duy trì vòng quay hàng tồn kho cao.
• Khả năng dự báo nhu cầu sản phẩm: Nếu doanh nghiệp có khả năng dự báo nhu cầu chính xác thì có thể nâng cao mức vòng quay hàng tồn kho, giảm thiểu tồn kho dư thừa.
• Chi phí lưu kho: Nếu chi phí lưu kho cao, doanh nghiệp nghiệp có thể hướng tới tăng vòng quay hàng tồn kho và ngược lại.
• Theo dõi nhu cầu của thị trường: Cần theo dõi nhu cầu, hành vi và xu hướng mua hàng của người tiêu dùng đặc biệt là vào những dịp đặc biệt.

Để trả lời câu hỏi "Vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt?" đòi hỏi doanh nghiệp cần hiểu rõ ngành nghề kinh doanh, nhu cầu thị trường và chiến lược quản lý tồn kho của mình. Không có một con số cố định áp dụng cho tất cả, nhưng việc tối ưu hóa vòng quay hàng tồn kho sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí, cải thiện dòng tiền và nâng cao khả năng cạnh tranh. Hi vọng bài viết vừa rồi đã cung cấp cho bạn đọc những dữ liệu tham khảo cũng như thông tin phù hợp để bạn đọc có thể định lượng được vòng quay hàng tồn kho phù hợp cho doanh nghiệp của mình.